Το διασημότερο στον αρχαίο κόσμο μάρμαρο, η Παρία Λίθος, εξορυσσόταν στα πολυάριθμα λατομεία μαρμάρου του νησιού που βρίσκονται στον ορεινό όγκο των Αγ. Πάντων (όρος Μάρπησσα των αρχαίων). Ανάμεσα στις ποικιλίες του αρίστης ποιότητας μαρμάρου της Πάρου, η διασημότερη ήταν εκείνη του λυχνίτη με ολόλευκο χρώμα, εκπληκτική διαφάνεια και καθαρότητα που προτιμήθηκε στην αγαλματοποιία και ήταν περιζήτητη από κορυφαίους γλύπτες και την πελατεία τους.
Με αφορμή την ανεύρεση του πρώτου “τελετουργικού εστιατορίου” στο Δεσποτικό, ο αρχαιολόγος Γιάννος Κουράγιος μας μιλά για τη γοητεία του να ενώνεις τις ψηφίδες της ιστορίας, για το όνειρο ενός υπαίθριου αρχαιολογικού μουσείου στο ακατοίκητο νησί και για τις πληροφορίες που ανασύρονται διαρκώς κάτω απ’ τα ιερά σφάγια.
Το Δεσποτικό, το μικρό νησάκι που βρίσκεται δυτικά της Αντιπάρου, απέναντι από τον Αη Γιώργη, είναι μόλις ένα από τα εκατόν ενενήντα ακατοίκητα νησιά, που μαζί με τα τριάντα κατοικημένα, αποτελούν το σύμπλεγμα των Κυκλάδων. Το μοναδικό αυτό σύμπλεγμα νησιών μάς έχει δώσει μερικά από τα πιο συγκλονιστικά έργα της ελληνικής τέχνης.
Όταν οι περιηγητές, φιλέλληνες, αρχαιολάτρες, πριν την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης, ταξίδευαν στην Πάρο γνώριζαν την ύπαρξη των στοών στο Μαράθι. To λαβυρινθώδες τεχνητό σπήλαιο, γοήτευε τους ξένους ταξιδιώτες, καθώς ένοιωθαν τον εαυτό τους να βυθίζεται σε αυτή την κοίτη μαρμάρου από όπου εξορύχθηκαν κάποτε αγάλματα θεών και ανθρώπων.
Βόρεια από την Παροικιά, στην κορυφή ενός λόφου με εκπληκτική θέα βρίσκονται τα ερείπια του ιερού του Δηλίου Απόλλωνα και της Άρτεμης. Στην αρχική του μορφή το ιερό ήταν πολύ απλό, ένας περίβολος περιέκλειε ένα βράχο και το βωμό για τις θυσίες. Από το πλάτωμα αυτό οι πιστοί έβλεπαν το ιερό νησί της Δήλου από όπου περίμεναν το σινιάλο για να αρχίσουν κι εδώ οι γιορτές προς τιμή του Απόλλωνα.
Ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα στοιχεία της ανατολικής ακτής της Πάρου, είναι ο λόφος του Κεφάλου με το μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου στην κορυφή που ομορφαίνει με απροσδόκητο τρόπο το ήρεμο κατά τ’ άλλα τοπίο. Ο Κέφαλος με τον χαμηλότερό του Αντικέφαλο, στην άλλη άκρη της παραλίας του Μώλου, ελέγχει πλήρως το στενό πέρασμα μεταξύ Πάρου και Νάξου. Το κατάλευκο μοναστήρι στην κορυφή τονίζει απλά το τέλειο σχήμα του και προσκαλεί τον επισκέπτη να ανέβει στο λόφο.
Η μακρά και σημαντική ιστορία της Πάρου είναι καταγεγραμμένη παντού: στα μνημεία και τα μονοπάτια, τα αρχοντικά και τις εκκλησίες και φυσικά τα μουσεία της Πάρου με πρώτο και σημαντικότερο το Αρχαιολογικό Μουσείο στην Παροικιά. Όπως θα δείτε στη συνοπτική παρουσίαση που ακολουθεί, στα μουσεία της Πάρου μπορεί κανείς να θαυμάσει γλυπτά και κεραμική από την αρχαιότητα, βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες, αντικείμενα από την εποχή της Ενετοκρατίας καθώς και αντικείμενα καθημερινής χρήσης από την Πάρο και το Αιγαίο και να γνωρίσει σημαντικές προσωπικότητες του νησιού. Τα μικρότερα από αυτά ανοίγουν μόνο το καλοκαίρι. Ελέγξετε το ωράριο λειτουργίας και μην ξεχνάτε ότι ο καλύτερος τρόπος να ανακαλύψετε τα μουσεία της Πάρου είναι μια ξενάγηση με τους διπλωματούχους ξεναγούς του νησιού!
Εδώ στην καρδιά του Αιγαίου, στην Πάρο, βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία της Εκατονταπυλιανής· μνημείο μοναδικό, που μπορεί να συγκριθεί μόνο με τα αντίστοιχα της Κωνσταντινούπολης ή της Θεσσαλονίκης.
Σε μια ήσυχη και μάλλον απόμερη γειτονιά της Παροικιάς, γνωστή με το όνομα «Θoλάκια», όπου σπάνια φτάνουν οι τουρίστες, υπάρχει ένα σπίτι αλλιώτικο από τα άλλα.
Αν αναζητάτε ένα δροσερό διάλειμμα στην κάψα του καλοκαιρινού ήλιου και στη συνηθισμένη περιπλάνηση στις παραλίες, μια ιδανική επιλογή είναι το περίφημο Σπήλαιο της Αντιπάρου.
