Η κυρία Φλώρα με την κόρη της Μαριγούλα στο ανακαινισμένο πια σπίτι με τις οικογενειακές φωτογραφίες στον τοίχο. Η Μαριγούλα συνεχίζει την τέχνη του αργαλειού με ταλέντο και φαντασία.

Ο σοβάς ακολουθεί την επιφάνεια της πέτρας, χωρίς οδηγούς, προκαλώντας ατελείωτα παιχνίδια με το φως.

Η πατητή τσιμεντοκονία με τη φυσική πατίνα του χρόνου καλύπτει τα δάπεδα.

Χράμια και κουρελούδες, κουρτίνες και μαξιλάρια δίνουν έναν τόνο χαρούμενο και θερμό στο εσωτερικό του σπιτιού.

Το τόξο ή καμάρα αποτελεί βασικό στοιχείο στη διαμόρφωση του παριανού σπιτιού.

Ο αργαλειός αποτελούσε άλλοτε απαραίτητο στοιχείο κάθε νοικοκυριού, μοναδικός πια στο χωριό της Μάρπησσας.

Η παραθύρα και η πυροστιά καλύπτονται με ξύλινα μπλε πορτάκια. Η δαντέλα , μια νότα ανάλαφρη στην αυστηρή γεωμετρία.

Το σπίτι της κυρίας Φλώρας

Κείμενο: Αυγή Καλογιάννη Φωτογραφίες: Δημήτρης Βρανάς (A.I.F.)

«Η παράδοση πρέπει να παίζει ένα δημιουργικό ρόλο. Γιατί μόνο μέσα σ’ αυτήν, συνεχίζοντας τα έργα περασμένων γενεών, η νέα γενιά θα μπορέσει να προχωρήσει στ’ αλήθεια!», γράφει ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας Hassan Fathy.


Είναι άραγε αυτή η αλήθεια που κρύβεται μέσα στην αιγαιοπελαγίτικη παράδοση που την κάνει τόσο ελκυστική;

Η αρχιτεκτονική των Κυκλάδων κρύβει μέσα της τουλάχιστον δύο αλήθειες.

Η πρώτη είναι η ειλικρίνεια στην κατασκευή, στα υλικά. Όλα είναι φανερά και κανένα δεν προσποιείται πως είναι κάποιο άλλο.
Η πέτρα και το κοκκινόχωμα αποτελούν τα κύρια υλικά κατασκευής. Η άμμος κι ο ασβέστης «δένουν» στον σοβά, που ακολουθεί την επιφάνεια της πέτρας, χωρίς οδηγούς, προκαλώντας ατελείωτα παιχνίδια με το φως.
Το βαμμένο ξύλο στις πόρτες και τα παράθυρα αλλά και στις παραθύρες και την πυροστιά που κλείνουν με μπλε πορτάκια με απλά και κομψά σκαλίσματα.
Οι φίδες (είδος κέδρου που φύεται στο νησί), τα καλάμια και τα ξερά φύκια αξιοποιούνται στην κατασκευή των δωμάτων ενώ η πατητή τσιμεντοκονία με τη φυσική πατίνα του χρόνου καλύπτει τα δάπεδα.

Η δεύτερη αλήθεια κρύβεται στη μορφή, που έχει έναν και μόνο στόχο: να ικανοποιήσει το βασικό, το ζωτικό.
Οι διαστάσεις των χώρων είναι στην κλίμακα του ανθρώπου. Στο πάχος των τοίχων ανοίγονται ερμάρια και θυρίδες (παραθύρες) όπου τοποθετούνται σκεύη καθημερινής χρήσης. Χράμια και κουρελούδες, κουρτίνες και μαξιλάρια που οι γυναίκες του σπιτιού έχουν κάνει με τα χέρια τους, δίνουν έναν τόνο χαρούμενο και θερμό στο εσωτερικό του σπιτιού. Αυτό το σκόρπισμα από αντικείμενα, σκεύη, είδη νοικοκυριού και υφαντά δεν έχει τίποτα το δυσαρμονικό αντίθετα ζωντανεύει το εσωτερικό των φιλόξενων παραδοσιακών σπιτιών.

Το σπίτι απαρτίζεται από ένα σχετικά μεγάλο χώρο, τη σάλα. Χωρισμένη από αυτή μ’ ένα μεγάλο τόξο χτιστό, βρίσκεται η κρεβατοκάμαρα με το μεγάλο κρεβάτι, μέσα σε εσοχή του τοίχου. Το τόξο ή καμάρα αποτελεί βασικό στοιχείο στη διαμόρφωση του παριανού σπιτιού καθώς διαχωρίζει τις διαφορετικές λειτουργίες του σπιτιού ενώ παράλληλα μειώνει το άνοιγμα για να μπορούν να γεφυρωθούν τα δώματα από ντόπια ξύλα. Ο χώρος κάτω απ’ το ανοιχτό μεγάλο τόξο θυμίζει μικρή σκηνή θεάτρου, όπου ξετυλίγεται κομματιαστά η καθημερινή ζωή του σπιτιού. Εκεί και ο αργαλειός, που αποτελούσε άλλοτε απαραίτητο στοιχείο κάθε νοικοκυριού, μοναδικός πια στο χωριό της Μάρπησσας.

Το σπίτι της κυρίας Φλώρας Ανουσάκη ανακαινίστηκε πρόσφατα με ευαισθησία και σεβασμό στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική ενώ τη θέση της στον αργαλειό έχει πάρει η κόρη της, Μαριγούλα Φυσιλάνη, που συνεχίζει με φαντασία και ταλέντο την τέχνη του παραδοσιακού υφαντού.