Θέλει η Πάρος τουρισμό;

Κείμενο: Αυγή Καλογιάννη

Κάποτε στην Ελλάδα υπήρχε ένα όραμα για τον τουρισμό. Στις δεκαετίες του 1960 και του ’70, όταν άρχιζε να αναπτύσσεται ο τουρισμός μαζικά, κάποιοι άνθρωποι δημιούργησαν τις προϋποθέσεις ώστε η ανάπτυξη αυτή να μπει στις σωστές βάσεις. Δημιουργήθηκαν οι σχολές τουριστικών επαγγελμάτων και οι σχολές ξεναγών, στις οποίες δίδασκαν σπουδαίοι καθηγητές, οικοδομήθηκαν τα ξενοδοχεία «Ξενία» από σημαντικούς αρχιτέκτονες, σχεδιάστηκαν αφίσες –σωστά έργα τέχνης– για την προβολή της χώρας, γυρίστηκαν ταινίες που έκαναν την Ελλάδα διάσημη σε όλο τον κόσμο… με τον ΕΟΤ να σχεδιάζει την τουριστική πολιτική της χώρας, να ελέγχει και να συντονίζει την προσπάθεια αυτή.

Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια άρχισε να αναπτύσσεται και ο τουρισμός στην Πάρο, η οποία απέκτησε τότε φανατικούς φίλους προερχόμενους από τον χώρο των τεχνών και του πολιτισμού, αλλά και απλούς ανθρώπους που την αγάπησαν για τη γλυκύτητα και την αυθεντικότητά της ή σαν σκηνικό για να σερφάρουν στα κύματα, βέβαια, και όχι στο ίντερνετ (που είναι και αργό!).
Την Πάρο, ένα νησί στο κέντρο του Αιγαίου, με όμορφο τοπίο, που έβγαλε το καλύτερο μάρμαρο του κόσμου, γεμάτο ιστορία και αρχιτεκτονική, γραφικά χωριά και παραδοσιακούς οικισμούς, με ξεχωριστά μουσεία, σημαντικά αρχαία, βυζαντινά, ενετικά και μεταβυζαντινά μνημεία. Την Πάρο με τις πανέμορφες παραλίες για μπάνιο και θαλάσσια σπορ, αλλά και με γραφικά ακρογιάλια μυστικά, γνωστά μόνο σε λίγους, όμορφα μονοπάτια, που μαζί με τη μικρή Αντίπαρο και το γειτονικό Δεσποτικό διαθέτουν μοναδικά μνημεία της φύσης και του ανθρώπινου πολιτισμού. Την Πάρο του Αγέρανου και των θεατρικών ομάδων, την Πάρο του χορού, της μουσικής και του γλεντιού. Την Πάρο με τη δραστήρια ξένη κοινότητα, τη μοναδική ίσως στην Ελλάδα με δικό της περιοδικό, το γνωστό Paros Life, που έβγαλε το τελευταίο του τεύχος πέρυσι.

«Το νησί της Πάρου είναι ένα κομμάτι μάρμαρο που αναδύεται από τα κύματα του Αιγαίου», γράφει ο μεγάλος Ελληνιστής André Bonnard… Αλλά ο επισκέπτης της Πάρου δεν θα βρει και πολλά για την ιστορία του μαρμάρου στο νησί που το γέννησε και το κράτησε στα σπλάχνα του μέχρις ότου ο άνθρωπος το ανακάλυψε, του έδωσε μορφή και το έστειλε στα πέρατα του κόσμου! Το μόνο που θα δει είναι τα στόμια στις υπόγειες στοές, στις οποίες απαγορεύεται η είσοδος, και κάποια ερειπωμένα κτήρια του 19ου αιώνα, σημαντικά μνημεία βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, να αναρωτιούνται έως πότε θα μένουν ακόμα όρθια. Δίπλα σ’ αυτά, έξι σύγχρονα γλυπτά αναρωτιούνται κι αυτά για το δικό τους μέλλον. Δεν θα βρει, ακόμα, ούτε σημαδεμένα, καθαρά μονοπάτια για να πεζοπορήσει (εκτός λιγοστών εξαιρέσεων) ούτε ποδηλατόδρομους για να γυρίσει το νησί.
Οι επισκέπτες, παρ’ όλα αυτά, ξαφνιάζονται ευχάριστα όταν έρχονται στην Πάρο (συχνά ανάμεσα σε μια Μύκονο και μια Σαντορίνη) από την ομορφιά και την ιστορία του νησιού, αλλά και από την αίσθηση ηρεμίας που αποπνέει.

Γιατί, λοιπόν, η Πάρος δεν καταφέρνει να εκμεταλλευτεί προς όφελός της αυτά τα πλεονεκτήματα, ώστε και να αυξήσει τον αριθμό των επισκεπτών και να επεκτείνει (το μεγάλο άπιαστο όνειρο) την τουριστική σεζόν; Μήπως φταίει που δεν υπάρχει ένα σχέδιο ανάπτυξης και η προώθηση του νησιού έχει αφεθεί στα χέρια πρόθυμων μεν, πλην όμως ερασιτεχνών; Μήπως φταίει που η τουριστική προβολή του νησιού βασίζεται, αφ’ ενός, στον αυτοσχεδιασμό και, αφ’ ετέρου, αποκλειστικά στον εθελοντισμό και τις χορηγίες, με βασική αρχή να μην ξοδευτεί ούτε ένα ευρώ; Με μια διαφημιστική προβολή αμφίβολης αποτελεσματικότητας και παρωχημένης αισθητικής, η Πάρος τι προσδοκά; Σε ποιον «μιλάει»;
Δεν ξέρουμε, βέβαια, τι θα γίνει όταν λειτουργήσει το περίφημο νέο αεροδρόμιο, που ίσως φέρει σαρωτικές αλλαγές και πολύ τουρισμό. Τότε θα είναι όλοι ευχαριστημένοι! Ίσως και όχι, όμως…

Στο νησί έχουν ανοίξει εκατοντάδες επιχειρήσεις που περιμένουν να δουν τις επενδύσεις τους (μικρές ή μεγάλες) να αποδίδουν, την τουριστική σεζόν να επεκτείνεται και τον αριθμό των επισκεπτών να αυξάνεται. Με ένα κράτος που έχει ανοίξει πόλεμο κατά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, για τις περισσότερες απ’ αυτές υπάρχει θέμα επιβίωσης. Εκτός από το πλαίσιο ανάπτυξης, βέβαια, σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει και η ιδιωτική πρωτοβουλία. Κι όμως… στο Φεστιβάλ Νησιωτικών Παραδοσιακών Προϊόντων, που έγινε στο Μουσείο Μπενάκη τον περασμένο Μάιο, μόνο μία επιχείρηση από την Πάρο μετείχε! Δεν έχει η Πάρος μέλι, δεν έχει κρασί, δεν έχει τυριά; Πώς θα διαφημιστεί το νησί, αν όχι και μέσα από τα προϊόντα του;