Ασφόδελος (Asphodelus aestivus) μπροστά από ένα ηλιόλουστο λιβάδι με σινάπια ή βρούβες (Σταυρανθή).

Ένα πολύχρωμο λιβάδι στη νοτιοδυτική πλευρά της Αντιπάρου όπου κυριαρχεί το Chrysanthemum coronarium (μαργαρίτα).
Το είδος έχει δύο ποικιλίες, κίτρινο και άσπρο. Στο βάθος το νησί του Δεσποτικού.

Τί πιο όμορφο από ένα λιβάδι με κατακόκκινες παπαρούνες (Papaver rhoeas);

Η άγρια ορχιδέα είναι ένα από τα 19 είδη στην Ευρώπη που ανήκουν στο γένος Οφρύς.

Gladiolus italicus: φυτρώνει σε καλλιεργημένο έδαφος. Κοινή ονομασία σπαθάκι ή άγρια γλαδιόλα.

Πολλά είδη στο γένος Κενταύρια παράγουν ικανές ποσότητες νέκταρ. Οι πεταλούδες επισκέπτονται συχνά την C. raphanina (αγγιναράκι).

Η Σιληνή η πολύχρωμη ευδοκιμεί στις αμμουδερές παραλίες των Κυκλάδων.

Όταν ανθίζουν τα νησιά

Κείμενο | Φωτογραφίες: Bjarne Emil Time

Οι Κυκλάδες είναι ένα ελληνικό αρχιπέλαγος στο κέντρο του Αιγαίου Πελάγους. Μερικά από τα νησιά είναι ακατοίκητα. Άλλα είναι θαυμαστοί παράδεισοι διακοπών. Στα αρχαία χρόνια, αρκετά από αυτά ήταν σημαντικοί θρησκευτικοί και ιεροί τόποι.

Τα νησιά είναι κορυφές από υπόγειες οροσειρές που σχηματίστηκαν κατά την τριτογενή περίοδο, πολλά εκατομμύρια χρόνια πριν, όταν μεγάλες ηπειρωτικές πλάκες συμπιέστηκαν.
Κατά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου ήπιοι υγροί άνεμοι πνέουν από τη θάλασσα προς τη στεριά αλλά εξαιτίας της υψηλής θερμοκρασίας, οι υδρατμοί αυτοί σπάνια μετατρέπονται σε βροχή. Δεν είναι ασυνήθιστο για τα νησιά να βιώνουν αρκετούς μήνες συνεχούς ξηρασίας. Στις περιόδους αυτές, μόνο ανθεκτικά δέντρα και θάμνοι με βαθύ ριζικό σύστημα επιβιώνουν.
Την Άνοιξη, λουλούδια σε όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου γεμίζουν τα λιβάδια και τις πλαγιές των λόφων. Το καλοκαίρι οι τουρίστες απολαμβάνουν τις παραλίες και τις ζεστές θάλασσες. Τότε πια όλα τα λουλούδια είναι ανθισμένα.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, το νησί της Δήλου ήταν ο τόπος γέννησης του Απόλλωνα, θεού του φωτός, της τέχνης, της μουσικής και της ίασης. Δεν παντρεύτηκε ποτέ αλλά συνδέθηκε με πολλές γυναίκες ίσως και με τη Χλωρίδα, τη νύμφη που προστάτευε την άνοιξη, τα λουλούδια και τη νέα βλάστηση.
Μερικές φορές έδινε περισσότερη δύναμη στη βλάστηση από το κανονικό, ειδικά μετά από έναν κρύο και υγρό χειμώνα. Αυτό συμβαίνει και τώρα.

Λίγες χώρες στην Ευρώπη έχουν τόσο πλούσια χλωρίδα όσο η Ελλάδα. Μερικά ξεχωριστά (ενδημικά) φυτά φυτρώνουν μόνο στα νησιά. Αν θέλετε να τα ανακαλύψετε, κάντε μια βόλτα κατά προτίμηση με τα πόδια. Αγοράστε έναν περιπατητικό οδηγό και μη φορέσετε σανδάλια (για ευνόητους λόγους).
H πιο συνηθισμένη παράκτια βλάστηση στα νησιά είναι τα φρύγανα. Στο τοπίο κυριαρχούν οι αρωματικοί αειθαλείς αγκαθωτοί θάμνοι, συνήθως όχι ψηλότεροι από 0,5 μ. Ανάμεσά τους φυτρώνουν βολβοί και άλλα μονοετή φυτά.
Στο νησί της Πάρου, μπορείς να περπατήσεις σε έναν παλιό δρόμο από τη βυζαντινή περίοδο, το λεγόμενο Βυζαντινό μονοπάτι. Το μονοπάτι ενώνει τις ορεινές Λεύκες με τον Πρόδομο στα πεδινά. Τον Απρίλη και τον Μάη αυτή η διαδρομή μοιάζει με περιήγηση σε βοτανικό κήπο με τον χώρο να σφύζει από έντομα και ζωή.
Τόσο το έδαφος όσο και η βλάστηση τριγύρω χαρακτηρίζονται από γεωργική δραστηριότητα εκατοντάδων ετών, αλλά η καλλιέργεια σε αναβαθμίδες με ξερολιθιές έχει τελειώσει πια. Μικρά χωράφια έχουν μείνει χέρσα εδώ και χρόνια. Φυτά που εκτοπίστηκαν παλιότερα βρίσκουν έτσι την ευκαιρία να επιστρέψουν και να σχηματίσουν νέες αποικίες.

Η Αντίπαρος, το γειτονικό νησί, διαθέτει καταπράσινα λιβάδια κοντά στις παραλίες και καλλιεργήσιμη γη. Απότομοι γκρεμοί, σκόρπιοι κολπίσκοι και αμμουδερές παραλίες κυριαρχούν στο δυτικό κομμάτι του νησιού. Μόνο τα πιο ανθεκτικά φυτά επιβιώνουν. Βραχύβια αλλά πολύχρωμα.

Νωρίς το πρωί είναι η καλύτερη ώρα για περπάτημα. Ακόμα και την άνοιξη, ο ήλιος μπορεί να γίνει ενοχλητικός. Εκτός από τα αγριολούλουδα, μπορεί να συναντήσετε σαύρες και σαμιαμίδια που λιάζονται και αποδημητικά πουλιά καθ’ οδόν προς τα βόρεια όπου θα χτίσουν τις φωλιές τους.

Παρόλο που οι περισσότεροι τουρίστες που επισκέπτονται τα ελληνικά νησιά είναι φιλήσυχοι, είναι παραδόξως η τουριστική βιομηχανία που αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για το φυσικό περιβάλλον. Σταθερά οικοσυστήματα καταστρέφονται όταν χτίζονται νέα ξενοδοχεία και διαμερίσματα. Ο αυξημένος αριθμός λουόμενων και ταχύπλοων απειλούν τη θαλάσσια ζωή όπως επί παραδείγματι οι θαλάσσιες χελώνες που κομματιάζονται από τις προπέλες των σκαφών.

Την επόμενη φορά που θα επισκεφθείτε την Ελλάδα, περπατήστε προσεκτικά στη φύση και θυμηθείτε τα λόγια της Ινδής ποιήτριας Άρτι Τσόπρα:

Υπάρχει ένα ποίημα σε κάθε λουλούδι,
Ένα σονέτο σε κάθε δέντρο,
Ένα παραμύθι σε κάθε ζωή
Εσύ πρέπει μόνο να το δεις…

Ο Bjarne Emil Time ήταν καθηγητής Βιολογίας σε γυμνάσια της Νορβηγίας για 35 χρόνια. Φωτογραφίζει με πάθος τη φύση και έχει ένα σπίτι στο πανέμορφο νησί της Αντιπάρου το οποίο επισκέπτεται όσο πιο συχνά μπορεί.