Η Ψαραλυκή, βρίσκεται μόλις 50μ από τη θάλασσα.

Αγριόπαπιες και φαλαρίδες φωλιάζουν στα καλάμια της λιμνούλας.

Η Ψαραλυκή, είναι μια πραγματική αλυκή στο τέλος ενός καυτού καλοκαιριού.

Ένα μικρό σμήνος από μικρές Κοκκινοσκαλίδρες (Calidris canutus), πετούν κοντά από την επιφάνεια του νερού στην Ψαραλυκή.

Ο Κοκκινοσκέλης (Tringa totanus) είναι ένας μεσαίος υδροβάτης με κόκκινα πόδια.

Η Λιμόζα (Limosa limosa) είναι ένα αποδημητικό μεγάλων αποστάσεων.

Κάποιες φορές, ένα Φοινικόπτερο (Phoenicopterus) βρίσκει το δρόμο προς τις όχθες της Ψαραλυκής.

Η Χαλκόκοτα (Plegadis falcinellus) είναι ένα όμορφο μεγάλο παρυδάτιο πουλί, με γυαλιστερό φτέρωμα. Από μεγάλη απόσταση το πουλί φαίνεται σχεδόν μαύρο.

Ο Καλαμοκανάς (Himantopus himantopus) έχει πολύ μακριά ροδοκόκκινα πόδια.

O Λευκοτσικνιάς (Egretta garzetta) είναι ο μόνος ερωδιός με κίτρινα δάχτυλα.

Μεταναστευτικά πουλιά στην Ψαραλυκή της Αντιπάρου

Κείμενο | Φωτογραφίες: Bjarne Emil Time*

Μια μικρή στάση σε ένα μεγάλο ταξίδι…

Είναι βέβαιο ότι τα σύνορα μεταξύ των κρατών δεν σταματούν τα μεταναστευτικά πουλιά. Τα διασχίζουν χωρίς δυσκολία όταν αναζητούν τις ιδανικές συνθήκες διαβίωσης για αυτά και τα μικρά τους. Μερικά από αυτά κάνουν στάση στην Αντίπαρο για να τραφούν και να ανακτήσουν δυνάμεις ώστε να συνεχίσουν το ταξίδι τους είτε προς νότο είτε προς βορρά.

Ήδη από την αρχαιότητα οι άνθρωποι γνώριζαν τα μεταναστευτικά πουλιά. Ο Αριστοτέλης σημειώνει ότι οι γερανοί ταξιδεύουν από περιοχές βόρεια από τη Μαύρη θάλασσα ως την κοιλάδα του Νείλου. Νεότερες μελέτες υποστηρίζουν ότι οι γερανοί από τα βόρεια της Σκανδιναβίας επίσης καταλήγουν εκεί τον χειμώνα. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους περνούν από την Ελλάδα.

Είναι ενδιαφέρον ότι το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού των πουλιών είναι μεταναστευτικά μεγάλων αποστάσεων. Στην Ευρώπη μερικά είδη καλύπτουν τεράστιες αποστάσεις διασχίζοντας τη Μεσόγειο με προορισμό τη Νότιο Αφρική. Για άλλα, ο ωκεανός αποτελεί φυσικό σύνορο. Οι περιοχές που διαχειμάζουν είναι συνήθως οι χώρες της Μεσογείου.

Τα πουλιά ακολουθούν ποικίλες μεταναστευτικές διαδρομές. Το ταξίδι του κάθε είδους είναι κάτι που τα πουλιά μαθαίνουν σε έναν βαθμό, κυρίως όμως είναι γενετικά καταγεγραμμένο και κληροδοτείται από γενιά σε γενιά.

Μια σημαντική μεταναστευτική οδός προς τη Βόρειο Αφρική περνά από τα Βαλκάνια. Τα μεταναστευτικά πουλιά που ακολουθούν αυτή τη διαδρομή έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα: το πέρασμα πάνω από την ανοιχτή θάλασσα είναι σαφώς συντομότερο.

Η Αντίπαρος είναι ένας τόπος που σπάνια επισκέπτονται τα μεταναστευτικά πουλιά. Οι συνήθεις μεταναστευτικές οδοί περνούν δυτικά ή ανατολικά του νησιού. Αλλά κάθε φθινόπωρο και άνοιξη μεμονωμένα πουλιά ή μικρά σμήνη σταματούν εδώ για λίγο.

Τα παρυδάτια πουλιά εντοπίζονται εύκολα στις αμμουδερές παραλίες στην ανατολική ακτή του νησιού. Οι παρατηρητές πουλιών συστήνουν ιδιαίτερα την Ψαραλυκή, μία παραλία κοντά στη χώρα της Αντιπάρου.
Στην πραγματικότητα η Ψαραλυκή αποτελείται από τρεις παραλίες που συνδέονται εν μέρει μεταξύ τους, την Ψαραλυκή 1,2 και 3. Στην 1 και στη 2 υπάρχουν δύο ρηχές λιμνούλες με υφάλμυρο νερό που έχουν μέγεθος ίσο με ένα γήπεδο ποδοσφαίρου και βρίσκονται σε απόσταση 50 μ. από τη θάλασσα.
Το καλοκαίρι, το νερό μιας απ’ αυτές εξατμίζεται εντελώς, αφήνοντας στον πυθμένα της λίμνης μια λευκή στρώση αλάτι, απ’ όπου προφανώς πήρε και το όνομα Ψαραλυκή.

Η παρατήρηση πουλιών είναι συναρπαστική και την εποχή της αποδημίας τους δεν ξέρεις ποτέ ποια είδη θα εμφανιστούν στην Ψαραλυκή.

Η καλύτερη ώρα είναι νωρίς το πρωί. Εφοδιαστείτε με κιάλια και έναν οδηγό τσέπης. Βάλτε χρωματιστά ρούχα και καπέλο και για την προστασία σας, αντικουνουπική λοσιόν!

Εξοπλιστείτε με υπομονή! Σύντομα τα πουλιά θα έρθουν προς αναζήτηση τροφής. Βλέποντας αυτά τα μικρά φτερωτά πλάσματα που ζυγίζουν από 100 ως 500γρ., δεν μπορείτε παρά να θαυμάσετε στη σκέψη ότι κάνουν ένα μεγάλο ταξίδι, πολλών χιλιάδων χιλιομέτρων.
Θα δείτε μικρά πουλιά με μακριά ράμφη και μακριά πόδια να ψάχνουν στο νερό για την τροφή τους ή ντόπιες αγριόπαπιες να κολυμπούν με τα μικρά τους. Τη στιγμή εκείνη καταλαβαίνει κανείς πόσο σημαντικό είναι να προστατέψουμε τους υγροτόπους για το μέλλον.

Η Σύμβαση RAMSAR υπογράφηκε το 1971. Είναι μια διεθνής συμφωνία για την προστασία των σημαντικών υγροτόπων για τα μεταναστευτικά πουλιά. Σε όλη τη χώρα έχουμε 10 τέτοιους υγρότοπους, διεθνούς σημασίας, αλλά η Αντίπαρος σαν μη υγροτοπική περιοχή, δεν ανήκει στις περιοχές RAMSAR, αλλά είναι χαρακτηρισμένη περιοχή Natura και συγκαταλέγεται στον Διεθνή Κατάλογο Πουλιών ΙΒΑ (International Bird Area).

Στο ταξίδι τους τα μεταναστευτικά πουλιά αντιμετωπίζουν πολλές απειλές, οι περισσότερες από αυτές οφείλονται στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Η κλιματική αλλαγή μπορεί επίσης να επηρεάσει τα πουλιά. Και ποιος ξέρει; Ίσως στο μέλλον βασικές μεταναστευτικές διαδρομές πάρουν νέες κατευθύνσεις, διαμέσου της Αντιπάρου.

Μερικά από τα παρυδάτια πουλιά που μπορείτε να εντοπίσετε στην Ψαραλυκή:

Λιμόζα (Limosa lapponica)
Λιμόζα (Limosa limosa)
Καλαμοκανάς (Himantopus himantopus)
Ποταμότρυγγας (Actitis hypoleucos) – γνωστός και σαν Σουρλίνα και Αγριοπουλάδα
Λασποσκαλίδρα (Calidris alpina)
Φοινικόπτερο (Phoenicopterus)
Χαλκόκοτα (Plegadis falcinellus)
Βραχοπούλι (Pluvialis apricaria)
Πρασινοσκέλης (Tringa nebularia)
Κοκκινοσκαλίδρα (Calidris canutus)
Λευκοτσικνιάς (Egretta garzetta)
Ποταμοσφυριχτής (Charadrius dubius)
Βαλτότρυγγας (Tringa stagnatilis)
Κοκκινοσκέλης (Tringa totanus)
Αμμοσφυριχτής (Charadrius hiaticula)
Μαχητής (Calidris pugnax)
Λευκοσκαλίδρα (Calidris alba)
Μπεκατσίνι (Gallinago gallinago)
Κρυπτοτσικνιάς (Ardeola ralloides)
Λασπότρυγγας (Tringa glareola)

* Ο Bjarne Emil Time ήταν καθηγητής Βιολογίας σε γυμνάσια της Νορβηγίας για 35 χρόνια.
Φωτογραφίζει με πάθος τη φύση και έχει ένα σπίτι στο πανέμορφο νησί της Αντιπάρου το οποίο επισκέπτεται όσο πιο συχνά μπορεί.