Διαδρομές στη Μάρπησσα
Βιωματικές διαδρομές στην παράδοση

Κείμενο: Παύλος Μεθενίτης

Οι «Διαδρομές στη Μάρπησσα» είναι ένα φεστιβάλ διαφορετικό από τα άλλα. Οι κάτοικοι του όμορφου χωριού συνεισφέρουν ενεργά στη διοργάνωση του: για παράδειγμα βοηθούν στο στήσιμο των εκδηλώσεων, ανοίγουν τα σπίτια τους μετατρέποντας τα σε επισκέψιμους χώρους του φεστιβάλ, μαγειρεύουν και συμμετέχουν στα κεράσματα που προσφέρονται στους επισκέπτες στο παραδοσιακό γλέντι!

Η κοπέλα που συναντάμε, μία εκ των διοργανωτών, αρνείται να αναφέρουμε το όνoμά της, μιας και το βιωματικό Φεστιβάλ στη Μάρπησσα της Πάρου είναι μια συλλογική δουλειά. Η έννοια του βιωματικού έχει να κάνει με τη βίωση της Παριανής παράδοσης μέσα από μια σύγχρονη αισθητική και εικαστική ματιά. “Δεν θέλουμε η προσέγγισή μας να είναι μουσειακή”, σημειώνει.

Η βασική εθελοντική ομάδα των 25 ατόμων που έστησε το πρώτο Φεστιβάλ, στη Μάρπησσα το 2010, αποτελούνταν από Παριανούς, γηγενείς και… επίτιμους, με διάφορες ειδικότητες: αρχιτέκτονες, γραφίστες, φωτογράφους, παιδαγωγούς… Όλοι αυτοί δημιούργησαν ένα πολιτιστικό γεγονός κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της υπέροχης Μάρπησσας, που είχε κάποιους βασικούς θεματικούς άξονες: λαογραφία, αρχιτεκτονική, μουσική και εικαστικά.

Η ομάδα επινόησε διάφορες δράσεις, που απευθύνονται και σε παιδιά και σε ενήλικες. “Περιλαμβάνουν και εργαστήρια και παιχνίδια. Υπάρχει και αφήγηση, ενώ στα εργαστήρια διδάσκουν, για παράδειγμα, πως να φτιάξεις μουσικά όργανα από ανακυκλώσιμα υλικά… Η ομάδα έκανε έρευνα για το βιοκλίμα των σπιτιών. Δημιουργήθηκε χάρτης της Μάρπησσας, ενώ πραγματοποιήθηκε και γενεαλογική έρευνα”. Είναι φανερό πως το Φεστιβάλ κινείται στους αντίποδες των “κανονικών” Φεστιβάλ του μαζικού τουρισμού, όπου ο επισκέπτης παρακολουθεί, δεν συμμετέχει…
Το καλοκαίρι, μαθαίνουμε, «συμμετέχουν γύρω στους ογδόντα εθελοντές, ενώ οι κάτοικοι του χωριού βοηθούν όλη τη χρονιά την ομάδα μας σε θέματα έρευνας και συλλογής υλικού λαογραφίας και αρχιτεκτονικής για το αρχείο μας. Αυτό που επιδιώκουμε μέσα από τις Διαδρομές στη Μάρπησσα είναι η συμμετοχή, η δράση κι η αλληλεπίδραση όλων μας: εθελοντών, κατοίκων, επισκεπτών, επαγγελματιών – χορηγών και φορέων του νησιού. Με τον Σύλλογο Γυναικών Μάρπησσας έχουμε συνεργασία από την πρώτη χρονιά, ενώ η Στέγη του Συλλόγου Γυναικών είναι επισκέψιμος χώρος κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ».

“Δεν θέλουμε τον τουρισμό του Δεκαπενταύγουστου, θέλουμε να έρχονται για μας, να μάθουν την παράδοση με μοντέρνα ματιά. Υπάρχουν άνθρωποι που έρχονται στην Πάρο απ‘ όλο τον κόσμο μόνο για το Φεστιβάλ, μέχρι που αλλάζουν και τα εισιτήριά τους γι‘ αυτό…”.
Οι διαδρομές ξεκινούν από τα παραδοσιακά σπίτια της Μάρπησσας και εξελίσσονται σε πλατώματα, εκκλησίες και πλατείες. Στις Διαδρομές 2013 υπήρχαν 5 σταθεροί θεματικοί σταθμοί. Οι επισκέπτες έμπαιναν, ας πούμε, σε ένα σπίτι με κλειστά τα μάτια, στο σταθμό της όσφρησης. Εκεί μύριζαν ρίγανη, σούμα, δάφνη ή μυρτιά. Έπρεπε να αναγνωρίσουν τις μυρωδιές.
Η κοπέλα δεν μας αποκαλύπτει τα σχέδια των διοργανωτών για το φετινό, το έκτο Φεστιβάλ, που διαρκεί από τις 20 έως τις 22 Αυγούστου, από Πέμπτη μέχρι Σάββατο. Το σίγουρο είναι ότι θα ολοκληρωθεί με μια συναυλία παραδοσιακής νησιώτικης μουσικής, ότι έχει δωρεάν είσοδο, και ότι διοργανώνεται με τη στήριξη κυρίως της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και του Δήμου Πάρου.